Rijst
Er zijn erg veel rijstsoorten. Meer dan 80.000 soorten liggen opgeslagen in databanken, daarvan worden er 40.000 verbouwd. Veel van de 40.000 worden op kleine schaal verbouwd, 7000 rijstsoorten intensief op grote schaal. Van alle rijstsoorten zijn er in 2020 iets meer dan 120 soorten, die door de Japanse overheid zijn aangewezen als speciale rijst om Sake van te brouwen. Dit zijn de zogenaamde Shuzo Kotekimai afgekort als Sakamai.
Sakamai
Sakamai verschilt op een
aantal punten met tafelrijst. Allereerst is er de opbouw van de
rijstkorrel. Bij de tafelrijst is vet en proteïne gelijkmatig verdeeld
in de rijst. Sakamai heeft een kern die vrij is van vet en proteïne. De
kern van Sakamai, die Shinpaku genaamd wordt, is puur en vrij van alle
negatieve elementen om verfijnde Sake te kunnen brouwen, zoals vet en
proteïne.
Ook is de rijstkorrel van Sakamai groter dan tafelrijst. Dit is
belangrijk bij het polijsten van de rijst. De rijstplanten van de
Sakamai worden erg hoog en hebben een zwaar oor (de top waar de
rijstkorrels inzit). Dit houdt in, dat ze gevoelig zijn voor tyfoons en
dat de rijst met de hand geoogst moet worden. Als laatste is er het
gewicht van de Sakamai tegenover de tafelrijst . Sakamai is doorgaans
meer dan 20 procent zwaarder dan tafelrijst. Sakamai is vier keer
duurder dan goede tafelrijst. 70 procent van de kosten van Sake maken is
doorgaans de rijst. De meest eenvoudige kostenbesparing om Sake te
maken is, om tafelrijst te gebruiken in plaats van Sakamai. Dit wordt
dan ook gedaan, 80 procent van alle Sake wordt gemaakt met tafelrijst.
De kwaliteit van de Sakamai verschild per jaar. Zoals je goede wijnjaren
hebt, heb je ook goede rijstjaren. Fluctuatie in jaren vindt echter
minder plaats met rijst dan met druiven. Ook kan een minder
rijstjaar enigszins worden opgevangen door de brouwer. Dit via een
andere manier van de rijst polijsten of door de Sake anders te brouwen.
De beste en meest gebruikte Sakamai:
Yamada Nishiki
De belangrijkste en sinds kort de meest verbouwde Sakamai.
In 1923 is Yamada Nishiki ontstaan door Yamaho Nishiki en
Tankanwataribune Nishiki te kruisen. In 1936 krijgt de rijst de naam
Yamada Nishiki. De rijst wordt voornamelijk verbouwd in Hyogo (waar de
rijst ontdekt is), Okayama en Fukuoka.
Gohyakumangoku
Geregistreerd in 1956, de rijstsoort die gebruikt wordt voor de Sake uit
Niigata. Niigata staat bekend als de regio waar kwaliteit Sake vandaan
komt. Gohyakumangoku wordt het meest verbouwd aan de kant van de Japanse
zee.
Miyama Nishiki
Een rijstsoort die in 1978
geregistreerd werd. De rijstsoort staat bekend om zijn
overlevingskarakter. Komt vooral voor in de gebieden van Japan die koude
winters hebben.
Omachi
Omachi is een originele rijstsoort. Omachi werd in 1859 ontdekt in
Omachi, Okayama. De naam Omachi werd in 1922 gegeven, en is genoemd naar
de plaats waar de rijst ontdekt werd.